Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna porozumienie.forumoteka.pl
Opis Twojego forum
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Opinia prawna druk 818 z dn.8.10.08 - ust. kombatancka

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Pią Lis 07, 2008 2:05 am    Temat postu: Opinia prawna druk 818 z dn.8.10.08 - ust. kombatancka Odpowiedz z cytatem

Warszawa, 8 października 2008 r.

Opinia merytoryczna do projektu ustawy o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych (druk sejmowy nr 818)


Poselski projekt ustawy zawarty w druku sejmowym nr 818 zakłada znaczne poszerzenie kręgu beneficjentów w stosunku do obecnie obowiązującej ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Status osoby uprawnionej do świadczeń mogą otrzymać osoby walczące o niepodległość i suwerenność Polski oraz represjonowane z powodów politycznych w latach 1939 – 1989. Spowoduje to długoletnie obciążenie finansów publicznych świadczeniami dla osób uprawnionych na podstawie tego projektu. Przepisy projektu nie modyfikują znacząco dotychczasowych świadczeń dla kombatantów (i osób traktowanych równorzędnie z kombatantami), zwiększają natomiast krąg osób mogących je otrzymywać, a w przypadku osób represjonowanych - wprowadzają nowe przywileje.
Zakres podmiotowy rozszerza się o członków nielegalnych organizacji z lat 1956 – 1989, które zmierzały do odzyskania niepodległości, suwerenności i respektowania praw człowieka z wyłączeniem osób działających w Solidarności czy NZS od momentu powstania tych organizacji do grudnia 1981 r. (mimo, że przez część tego okresu – do czasu ich zarejestrowania - były to organizacje formalnie nielegalne).
Zgodnie z projektem poselskim działaczami opozycji byłyby również osoby, które w latach 1944 – 1989 prowadziły w sposób zorganizowany, systematyczną, inną niż kombatancka, zagrożoną odpowiedzialnością karną działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości, suwerenności i respektowania praw człowieka. Fakt prowadzenia takiej działalności, a także fakt braku współpracy takich osób z organami bezpieczeństwa, stwierdzałby Prezes IPN, co stanowiłoby podstawę do wydania stosownej decyzji przez Kierownika UdKiOR. Okres takiej działalności, zdaniem projektodawcy, powinien wynosić co najmniej 12 miesięcy.
Działacze opozycji wobec dyktatury komunistycznej korzystaliby z uprawnień niepieniężnych w takim zakresie, jaki dzisiaj przysługuje innym beneficjentom ustawy kombatanckiej. Do nich, a także do ofiar represji w postaci zwolnienia z pracy, kierowane jest tzw. świadczenie specjalne. Jednak z tego świadczenia osoby te będą mogły korzystać tylko wówczas, kiedy ich dochody będą niższe niż 526,50 zł na osobę w rodzinie (715,50 zł w przypadku osób samotnie gospodarujących; wartości te stanowią 150% odpowiednich kryteriów z pomocy społecznej).

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu nowa ustawa w stosunku do obowiązującej ustawy wprowadza do przepisów o uprawnieniach pracowniczych, emerytalno-rentowych, dotyczących ochrony zdrowia, pomocy socjalnej i innych uprawnień, następujące zmiany:
1. Proponuje się zmniejszenie dodatkowego wymiaru urlopu wypoczynkowego dla osób uprawnionych z 10 dni do 5. Przepis ten, w odniesieniu do obecnych beneficjentów ustawy kombatanckiej, jest w dużej mierze martwy. Pozostawienie go w dotychczasowym kształcie, wobec rozszerzenia katalogu adresatów ustawy o nowe kategorie beneficjentów, będących jeszcze aktywnych zawodowo, mogłoby być zbyt dużym obciążeniem dla pracodawców. Jednak osoby wciąż aktywne zawodowo, które nabyły prawo do zwiększenia urlopu o 10 dni na mocy obecnych przepisów, zachowają to prawo.
2. Nowe rozwiązania umożliwią uzyskanie uprawnień przysługujących inwalidom wojennym przez osoby, które w wyniku pobytu z powodów politycznych w więzieniach i w innych miejscach odosobnienia w latach 1957 – 1989 zostały inwalidami (takie prawo mają obecnie tylko osoby więzione z powodów politycznych do 1956 r.).
3. Nowe rozwiązania usuwają lukę prawną pozwalającą pobierać zarówno dodatek kombatancki, jak i dodatek za pracę przymusową w czasie II wojny światowej przyznawany na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tymczasem w innych aktach prawnych przyznającym ofiarom represji wojennych lub powojennych, a także cywilnym niewidomym ofiarom wojny specjalne dodatki, jest zasadą, że nie można ich łączyć z dodatkiem przyznawanym na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.
4. Wprowadza się nowe świadczenie, które umożliwi działaczom opozycji i ofiarom represji w postaci zwolnienia z pracy z przyczyn politycznych, których dochody są poniżej 150 % kryterium dochodowego określonego w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2004 r. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.), uzyskanie specjalnego świadczenia pieniężnego. Świadczenie to będzie przyznawane na jeden rok przez organy gminy w wysokości 400 zł miesięcznie. Przy przyznawaniu świadczenia zastosowanie będą miały przepisy ustawy o pomocy społecznej.
5. Proponuje się podwyższenie kombatantom zniżki na przejazdy publicznym transportem zbiorowym kolejowym i autobusowym z 37 % do 49 %. Natomiast bez zmian pozostaje wysokość ulg dla inwalidów wojennych i wojskowych, którym – zgodnie z ustawą z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych i ich rodzin – przysługuje ulga w komunikacji krajowej przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego w wysokości 37%. Projektowane rozwiązanie jednakże nie będzie kolidowało jednakże ze wskazanymi przepisami o ustawy zaopatrzeniu inwalidów wojennych [...], ponieważ każdy inwalida wojenny jest kombatantem, a tym samym będzie mógł korzystać ze zniżki dla kombatantów w wysokości 49 %. Jednocześnie należy podkreślić, że kombatanci uprawnieni byli do 50 % ulgi do 2002 r.
Projekt zakłada, że osoby, które w ramach służby wojskowej lub służby w formacjach bezpieczeństwa (KBW) zwalczały organizacje oraz osoby działające na rzecz suwerenności i niepodległości RP nie będą posiadały uprawnień przewidzianych w ustawie.
Uprawnień tych nie będą mogły posiadać również osoby, które dopuściły się zbrodni komunistycznej przewidzianej w ustawie o IPN oraz tajni współpracownicy aparatu bezpieczeństwa. Te przepisy nie miałyby jednak zastosowania do osób, które przeszły już proces weryfikacji uprawnień w latach 1991 – 2006 (ochrona praw nabytych). Dodatkowo Kierownikowi Urzędu przyznaje się prawo pozbawiania uprawnień kombatanckich osób, w przypadku których pojawią się nowe dowody świadczące o zbrodniczej działalności danej osoby, np. w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa, w sytuacji gdy upłynął już 5 letni okres od wydania decyzji w kwestii uprawnień (dotychczas upływ tego terminu uniemożliwiał pozbawienie takich osób uprawnień).
Autorzy projektu ustawy dokonali szacunku kosztów, wiążących się z rozszerzeniem zakresu podmiotowego i przedmiotowego w porównaniu do obecnie obowiązujących ustaw. Oceniono, że corocznie będzie to dodatkowe obciążenie dla finansów publicznych nie mniejsze niż 310 mln zł.
Szczegółową kalkulację zidentyfikowanych dodatkowych (w stosunku do obecnie ponoszonych) skutków finansowych przedstawia tabela zamieszona w uzasadnieniu do projektu ustawy:


Rodzaje Szacunek dodatkowych wydatków (w tysiącach złotych)
ZUS
KRUS inne organy emerytalno-rentowe budżety wojewodów NFZ Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych budżet ministra właściwego do spraw transportu budżet
Ministra Sprawiedliwości Razem
1. Uprawnienia kombatanckie dla rozszerzonej grupy beneficjentów (walczący w Poznaniu w 1956 r., ofiary represji)¹ 101000


23 100


4 100


128 200
2. Świadczenie specjalne (działalność niepodległościowa, zwolnieni z pracy)²

162 000




162 000
3. Zwiększenie ulgi na przejazdy kolejowe(z 37% na 49%) dla kombatantów
11 000

11 000
4. Uprawnienia inwalidów wojennych dla rozszerzonej grupy
4 440
2140
6 580
5. Ulga paszportowa dla rozszerzonej grupy korzystającej z uprawnień kombatanckich 53
(zmniejsz-nie dochodów)
6. Opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne dla rozszerzonego kręgu osób uprawnionych

3

3
7. Prawo do odszkodowań dla członków rodzin pozostałych po kombatantach zamęczonych w sowieckich łagrach 1.010,640 1.010,640
7. Koszty administracyjne³ 1 800 1 800
RAZEM 105440 23 100 4 100 162 000 2140 1 803 11000 1.010,640 310.593,640

Projektodawca nie próbuje oszacować kosztów jakie będzie ponosił Zakład Ubezpieczeń Społecznych z tytułu realizacji uprawnień zawartych w art. 12 i 13 projektu.

Podsumowanie
Oceniając przedstawiony projekt można stwierdzić, że w zakresie w jakim próbuje porządkować i ujednolicać zasady przyznawania statusu kombatanta jest wart poparcia. Pozostałe rozwiązania prawne zawarte w projekcie budzą zastrzeżenia z wielu powodów. W projekcie nie dokonano racjonalizacji świadczeń z tytułu kombatanctwa, nadal próbuje się utrzymać takie świadczenia, które obecnie podlegają regułom rynku lub nie podlegają monopolowi państwa (ryczałt energetyczny). Utrzymuje się przywilej przechodzenia uprawnień do świadczeń na wdowy/wdowców po kombatantach (osobach uprawnionych).
Omawiany projekt zawiera wiele przepisów, które rozszerzają krąg osób, które korzystałyby z różnego rodzaju przywilejów. Nie wydaje się słuszne w XXI wieku rozwijanie liczby i uprawnień kombatanckich i traktowanych równorzędnie.
Projekt nie jest rozwiązaniem systemowym dobrze wkomponowanym w obecne regulacje emerytalno-rentowe, gdyż w zakresie przywilejów emerytalnych idzie dokładnie w odwrotnym kierunku niż reforma ubezpieczeń emerytalno-rentowych wprowadzana od 1999 r. Obniżanie wieku emerytalnego osób uprzywilejowanych, zaliczanie w wymiarze podwójnym działalności opozycyjnej lub podlegania represjom do okresu, od którego zależy przyznanie emerytury lub renty to dodatkowe obciążenia socjalne dla budżetu państwa. Wydaje się, że obecne przepisy emerytalno-rentowe w dostateczny sposób zapewniają możliwość przyznania świadczenia emerytalnego w indywidualnych przypadkach osób represjonowanych do 1989 r., i przez to nie mogących spełnić warunków do otrzymania emerytury.
W zakresie proponowanych świadczeń socjalnych występuje, moim zdaniem, nieuzasadnione zróżnicowanie wysokości i rodzaju świadczenia uzależnione od kategorii osoby uprawnionej (art. art. 18 – art. 20). Przyznawanie świadczeń socjalnych powinno odbywać się na ogólnych zasadach pomocy społecznej. Wyodrębnianie określonych grup osób uprawnionych, różnicowanie kryteriów dających prawo do świadczenia socjalnego (250% lub 150% kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej), różnicowanie wysokości pomocy pieniężnej/świadczenia socjalnego wskazuje, że proponowany system pomocy socjalnej jest niedopracowany.

Sporządził: Grzegorz Ciura, specjalista ds. społecznych
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum