Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna porozumienie.forumoteka.pl
Opis Twojego forum
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Odp. RPO z 29.05.08- na pismo Opolskiego Stow.Pam.Narodowej

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Pon Lip 07, 2008 10:28 pm    Temat postu: Odp. RPO z 29.05.08- na pismo Opolskiego Stow.Pam.Narodowej Odpowiedz z cytatem

Warszawa,,,29.05… r.

/godło państwowe/

BIURO
RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH
Opolskie Stowarzyszenie

O-587100-11/08/PS Pamięci Narodowej
ul. Luboszycka 1a/2
00-090 Warszawa Tel.centr. 0-22551 77 00 46-036 OPOLE
Al. Solidarności 77 Fax. 0-22827 64 53


Zespół Prawa Karnego



Szanowni Państwo


Odpowiadając na Państwa pismo z dnia 8 kwietnia 2008 r., w którym przedstawione zostały wątpliwości co do zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej niektórych przepisów ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. Nr 191. poz. 1372) uprzejmie zawiadamiam, iż poruszone w tym piśnie problemy zostały przeanalizowane w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich.

Analiza powyższa dała podstawę do sformułowania następującego stanowiska.

Na podstawie art. 1 ust. 5 ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (dalej: ustawa lutowa), która została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 18 października 2007 r., Nr 191, poz. 1372 (data wejścia w życie – 18 listopada 2007 r.) artykułowi 8 ustawy lutowej nadano nowe brzmienie. Między innymi, zgodnie z tym unormowaniem, osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, będzie przysługiwać od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z orzeczeń albo decyzji, których mowa wyżej, nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 25.000 zł. Przepisu ograniczającego wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia nie stosuje się w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie była represjonowana z powodu działalności mającej miejsce przed dniem 31 grudnia 1956 r. oraz jeżeli osoba taka w wyniku wykonania powyższych orzeczeń albo decyzji poniosła śmierć (art. 8 ust. 1 b i 1 c znowelizowanej ustawy lutowej).

W swoim wniosku do Rzecznika kwestionujecie Państwo to, że ustawa lutowa ogranicza prawo do większego odszkodowania i zadośćuczynienia niż 25.000 zł.
Tymczasem należy podkreślić, iż w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej ustawę lutową (druk sejmowy nr 595) podkreślono, że w dotychczasowym stanie prawnym nie było postawy prawnej do żądania odszkodowań z szkody wyrządzone decyzjami
2
o internowaniu wydanymi na podstawie art. 43 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, do tych decyzji nie stosowało się przepisów rozdziału 58 k.p.k. Nie było także możliwe dochodzenie przez osoby internowane roszczeń w trybie postępowania cywilnego.

Przedstawiony wyżej stan prawny nie dawał się pogodzić – jak wskazywali projektodawcy ustawy – z zasadą sprawiedliwości społecznej. Oczywisty jest bowiem fakt, że osoby dotknięte w czasach PRL represjami za działalność opozycyjną walczyły z dużym poświęceniem o suwerenność Polski i poszanowanie praw człowieka. Ponadto stosowane wówczas represje często skutkowały uwięzieniem, utrata pracy, zaniżaniem zarobków oraz utratą zdrowia.

Głównym założeniem projektodawców – jak wskazano w uzasadnieniu – było objęcie przepisami ustawy osób skazanych z powodu działalności opozycyjnej w latach 1957-1989.

Rozszerzenie zakresu podmiotowego i czasowego stosowania ustawy umożliwi osobom represjonowanym za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w okresie od dnia 1.01.1957 r. do dnia 31.12.1989 r. ubieganie się o odszkodowanie i zadośćuczynienie w trybie art., 8 nowelizowanej ustawy. Ze względu na możliwości budżetu państwa ustawa ogranicza wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia do kwoty 25000 zł.

Przedstawione wyżej ograniczenie jest konieczne, gdyż –jak argumentowali projektodawcy ustawy – przyznawane roszczenia w wyższej wysokości nie znajdowałyby pokrycia w dochodach budżetu państwa. Należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego równowaga budżetowa stanowi istotna wartość konstytucyjna, wymagającą uwzględnienia przy projektowaniu rozwiązań ustawodawczych.

Ponadto jak podano w uzasadnieniu do projektu ustawy nie jest możliwe precyzyjne określenie liczby osób, które obejmie nowelizacja ustawy lutowej. Na podstawie danych uzyskanych z Instytutu Pamięci Narodowej szacunkowo można przyjąć, że z projektu skorzysta około 30000 osób skazanych i 9732 osób internowanych. Przy założeniu zasądzenia dla każdego uprawnionego najwyższej dopuszczalnej kwoty 25,000 zł, koszt realizacji projektu w dłuższym okresie wynosiłby ponad 700 mln zł. Dokładne określenie kosztów nie jest jednak możliwe, gdyż o wysokości odszkodowania i zadośćuczynienia każdorazowo będzie decydował sąd.

Ze swojej strony Rzecznik Praw Obywatelskich w pełni podziela powyższą argumentację. Należy zgodzić się z tym, że równowaga budżetowa i stan finansów państwa stanowi wartość konstytucyjną, która musi być brana pod uwagę przez ustawodawcę. Należy zatem przyjąć, ze obecny stan finansów państwa nie pozwala na zasądzanie wyższych sum odszkodowań i zadośćuczynień niż 25.000 zł (z wyjątkiem sytuacji wskazanych w znowelizowanym art. 8 ust. 1 b i 1 c ustawy lutowej).

Wydaje się jednocześnie, iż sady orzekające w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia w przypadku stwierdzenia podstaw do zasądzenia obydwu tych świadczeń, których suma przekraczałaby limit z art. 8 ust. 1a ustawy będą musiały rozstrzygać, które z tych świadczeń i w jakim zakresie zostanie ograniczone.

3

Ponadto należy stwierdzić, co następuje.

Zmiana w przedmiotowej ustawie nie uniemożliwia zainteresowanym podejmowania kroków w celu doprowadzenia do uniewinnienia w trybie kasacji lub wznowienia postępowania i – co za tym idzie – dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia na podstawie przepisów 552 k.p.k. i następnych. Stwarza natomiast dodatkowa drogę do unieważnienia wydanego wobec nich orzeczenia i uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia. Ponadto, na co wskazano już powyżej, obejmuje swoim zasięgiem także osoby, które nie mogłyby domagać się tych świadczeń – a mianowicie te, wobec których wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. stanu wojennego. Jednocześnie należy zauważyć, iż tryb unieważnienia orzeczenia przewidziany w ustawie lutowej jest mniej sformalizowany i łatwiejszy do przeprowadzenia niż doprowadzenie do uniewinnienia w drodze kasacji lub wznowienia postępowania, może zatem potencjalnie objąć szersza grupę zainteresowanych.

Nowelizacja nie pogarsza także sytuacji osób, które mogły skorzystać z dobrodziejstw ustawy lutowej w jej poprzednio obowiązującej wersji, W szczególności osoby te mają w dalszy ciągu rok na zgłoszenie żądania odszkodowania i zadośćuczynienia (art. 8 ust. 2 ustawy), zaś ograniczenia kwotow wynikające z art. 8 ust. 1a ustawy ich nie dotyczą (art. 8 ust. 1b).

Odnośnie treści art. 8 ust. 5 ustawy wydaje się, iż na obecnym etapie nie można przyjętego w nim rozwiązania za niekonstytucyjne. Ewentualne wątpliwości rodzące się w związku z jego stosowaniem będą przedmiotem wykładni sądowej, przy czym jeśli okaże się, ze wykładnia ta nie będzie zgodna z Konstytucja zainteresowani, jak również inne uprawnione podmioty – w tym Rzecznik Praw Obywatelskich – będą mogli podjąć odpowiednie działania mające na celu zmianę lub uchylenie przepisu.

Z kolei odnośnie terminu dochodzenia roszczeń przewidzianego w ustawie lutowej zauważyć należy jego korelację z analogicznym terminem przewidzianym w art. 555 k.p.k. W zakresie tego ostatniego przepisu Rzecznik rozważa możliwość wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego o badanie jego zgodności z Konstytucja RP.

Mając powyższe na uwadze Rzecznik Praw Obywatelskich nie podjął dalszych działań w przedstawionej przez Państwa sprawie


Z poważaniem
/podpis nieczytelny/
/pieczęć/
mgr Piotr Sobota
GŁÓWNY SPECJALISTA
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum