Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna porozumienie.forumoteka.pl
Opis Twojego forum
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Odp. M. Spr. na interp.z 28.05.08- Posła M. Zielińskiego

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Sro Lip 16, 2008 3:27 pm    Temat postu: Odp. M. Spr. na interp.z 28.05.08- Posła M. Zielińskiego Odpowiedz z cytatem

Reczpospolita Polska
Minister Sprawiedliwości




DL-P-V-0700-16-08 4 lipca 2008 r

BM-I-0700-243/08


Pan
Krzysztof Putra
Wicemarszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Szanowny Panie Marszałku !


W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 10 czerwca 2008 r., Nr SPS - 023-3372/08, przy którym została przesłana interpelacja Pana Posła Marka Zielińskiego w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działal¬ność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 191, poz. 1372), w zakresie kręgu osób uprawnionych do ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczy¬nienie na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodle¬głego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą", terminu składania wniosków o odszkodowanie i zadośćuczynienie oraz kwestii zwolnienia od opłat sądowych, uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Problematyka związana ze stosunkiem Państwa Polskiego wobec osób uczest¬niczących w szeroko pojętej działalności patriotycznej została uregulowana w szczególności w następujących aktach prawnych:

1.ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będą¬
-cych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42,
poz. 371, z późn. zm.),

2.ustawie z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec
osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Pol¬
-skiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149, z późn. zm.),


2

3.ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ści¬
gania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424,
z późn. zm.),

4.ustawie z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach
organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów
(Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm.),

5.ustawie z dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw pracowniczych osobom po¬
zbawionym zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania po¬
-lityczne i religijne (Dz. U. Nr 32, poz. 172, z późn. zm.).

Należy podnieść, iż ustawa od chwili uchwalenia była nowelizowana już sie¬dem razy. Nowelizacje te znacząco poszerzyły jej zakres pod względem czasowym, terytorialnym i podmiotowym. Ostatnia nowelizacja, dokonana z inicjatywy posel¬skiej, na mocy wymienionej na wstępie ustawy z dnia 19 września 2007 r., doprowa¬dziła do objęcia jej przepisami działalności niepodległościowej prowadzonej w okresie lat 1956 - 1989, a także osób, wobec których wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego.

Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk nr 595 Sejmu V ka¬dencji), jednym z jej założeń było umożliwienie uzyskania odszkodowania i zadość¬uczynienia osobom represjonowanym w tym okresie za działalność opozycyjną. Wprowadzone jednocześnie ograniczenia dotyczące wysokości świadczeń uznano za konieczne, gdyż, jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej, „zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego równowaga bu¬dżetowa stanowi istotną wartość konstytucyjną, wymagającą uwzględnienia przy pro¬jektowaniu rozwiązań ustawodawczych".

Już wnioskodawcy projektu uznali, iż nie sposób objąć ustawą, w zgodzie z za¬sadą sprawiedliwości społecznej, wszystkich represjonowanych za działalność opozy¬cyjną. Z uwagi na możliwości budżetu państwa zaproponowano, by przepisy nie miały zastosowania do orzeczeń w sprawach o wykroczenia i sprawach pracowniczych.

W toku dyskusji parlamentarnej nad projektem cytowanej wyżej ustawy nowe¬lizującej wskazywano, iż w okresie trwania stanu wojennego, według przybliżonych danych Instytutu Pamięci Narodowej, zapadło około 200 000 orzeczeń kolegiów do spraw wykroczeń. Trudna do oszacowania jest natomiast liczba osób zwolnionych z pracy dyscyplinarnie lub zmuszonych do opuszczenia swego miejsca pracy. Rozsze¬rzenie ustawy na wyżej opisane grupy osób represjonowanych niewątpliwie spowo¬dowałoby dodatkowe skutki finansowe dla budżetu państwa w postaci istotnego zwiększenia wydatków.

3

Na tle stosowania ustawy nie może budzić wątpliwości, iż zakres świadczeń majątkowych - odszkodowań za poniesione szkody i zadośćuczynień za doznane krzywdy, ograniczony jest do szkód i krzywd wynikłych z represji związanych z wy¬danymi orzeczeniami, których nieważność stwierdzono w trybie przewidzianym usta¬wą oraz (po ostatniej nowelizacji) decyzji o internowaniu w stanie wojennym, a także z pozbawieniem życia lub wolności przez wymienione w ustawie organy bez przepro¬wadzenia zakończonego orzeczeniem postępowania.
W orzecznictwie wskazywano jednoznacznie, iż ustawa nie ma na celu dopro¬wadzenia do zadośćuczynienia moralnego i materialnego za wszelkie formy represji wobec osób prowadzących działalność niepodległościową. Całokształt przepisów tej ustawy wskazuje, iż zakres przedmiotowy podstaw ubiegania się o świadczenia z ustawy ograniczony jest do wypadków prawnokarnej represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1994 r., sygn. IKZP 1/94).
Z powyższych względów nie wydaje się możliwe objecie działaniem ustawy przypadków, o których mowa w interpelacji, to jest osób, które zmuszone były ukry¬wać się przed aparatem represji w stanie wojennym, a nie były aresztowane i interno¬wane oraz osób, które pod wpływem represji ówczesnych służb specjalnych zostały za działalność związkową zmuszone do zwolnienia z pracy - nie tylko na podstawie wypowiedzenia ze strony zakładu pracy. Wskazać należy, iż w tego rodzaju przypad¬kach represjonowania, ustalanie stanu faktycznego - co jest niezbędne dla dokonania właściwej oceny prawnej - napotykałoby na bardzo poważne trudności dowodowe z uwagi na brak dokumentów.
Jednak wskazana grupa represjonowanych nie jest całkowicie pozbawiona ochrony prawnej. Trzeba dodać, iż osoby, z którymi stosunek pracy został rozwiązany w jakikolwiek sposób w związku z przekonaniami politycznymi czy religijnymi pra¬cownika lub z jego przynależnością do związku zawodowego, prowadzeniem działal¬ności związkowej lub samorządowej w okresie od sierpnia 1980 r., albo uczestnicze¬niem w działalności związkowej prowadzonej w sposób niezgodny z przepisami usta¬wy z dnia 8 października 1982 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 1985 r. Nr 54, poz. 277, z późn. zm.), mogły korzystać (i wielokrotnie korzystały) z uprawnień za¬wartych w ustawie o przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym za¬trudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i religijne.

4
Ponadto należy wskazać, iż obowiązujące przepisy Kodeksu cywilnego przewi¬dują odpowiedzialność w zakresie odszkodowania, zadośćuczynienia i renty z tytułu wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym.
Osoby represjonowane, które nie są objęte zakresem działania ustawy, mogą dochodzić swoich roszczeń na podstawie przepisów art. 417 § 1 i 2 K.c, które regulują kwestie odpowiedzialności Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych za szkody wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej.
Nie budzi wątpliwości, iż każdy poszkodowany może na podstawie tego przepi¬su dochodzić stosownych roszczeń, jeżeli wykaże szkodę oraz pozostałe przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych określone w wy¬mienionych przepisach.
W przypadku śmierci osoby poszkodowanej, zgodnie z art. 466 K.c, o rentę i odszkodowanie mogą ubiegać się również osoby, względem których na zmarłym cią¬żył ustawowy obowiązek alimentacyjny. Odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej ma wprawdzie charakter kompensacji uszczerbku majątkowego, ale również powinno uwzględniać wszystkie okoliczności, wpływające na pogorszenie się sytuacji życiowej osoby bliskiej przez utratę wsparcia i pomocy w różnych sytuacjach życio¬wych. Tak uregulowany w art. 446 § 3 K.c. zakres odpowiedzialności odszkodowaw¬czej zbliża to roszczenie (wywodzone z powyższego przepisu) do roszczenia z tytułu doznanej krzywdy.
Przechodząc do kwestii terminów przewidzianych ustawą, należy wskazać, iż art 8 ust. 2c stanowi, że żądanie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzywdę wynikłe z wykonania decyzji o internowaniu należy zgłosić w sądzie okrę¬gowym, w którego okręgu zamieszkuje osoba składająca żądanie, w terminie roku od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Termin ten koresponduje z terminem wniesienia roszczenia w sytuacji, gdy prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia powstało wskutek stwierdzenia przez sąd nieważności orzeczenia (art. 8 ust. 2 usta¬wy).
Wskazany termin dochodzenia roszczeń jest terminem przedawnienia w rozu¬mieniu art 117 § 1 K.c, ze wszystkimi tego konsekwencjami prawnymi. Oznacza to m.in., iż terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czyn¬ność prawną (art. 119 K.c.) jednak sąd, orzekając w sprawie, może zarzutu przedaw¬nienia nie uwzględnić. Ponadto w szczególnych przypadkach istnieje możliwość


5
przywrócenia powyższego terminu po wykazaniu powodów uzasadniających spóźnio¬ne wystąpienie z żądaniem.
Odnosząc się natomiast do zawartego w interpelacji pytania, dotyczącego zwol¬nienia z opłat sądowych, należy zaznaczyć, iż kwestie dotyczące zwolnienia od kosz¬tów postępowania w sprawach objętych ustawą zostały uregulowane w art.13 (koszty te ponosi Skarb Państwa). W przypadku natomiast osób, które nie zostały objęte zakresem podmiotowym ustawy i ubiegają się o odszkodowanie i zadośćuczynienie na drodze postępowań cywilnych, należy zauważyć, iż osoby uprawnione, dochodząc swych roszczeń, mogą wnosić o zwolnienie w całości lub części od tych kosztów na warunkach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.). Co więcej, stosownie do art. 117 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, osoba zwolniona od kosztów ma prawo złożyć wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego. Ponadto w przypadku uwzględnienia powództwa skierowanego przeciwko Skarbowi Państwa, osoba która wniosła pozew może liczyć na zwrot poniesionych w postępo¬waniu kosztów i wydatków. Nie wydaje się zatem, by celowe było generalne zwolnie¬nie od kosztów i opłat powództw o odszkodowania i zadośćuczynienia wnoszonych w oparciu o stany faktyczne związane z działalnością opozycyjną w okresie stanu wo¬jennego.
Reasumując należy podnieść, iż w związku z tym, ze obecnie obowiązujące przepisy w sposób odpowiedni zapewniają osobom represjonowanym za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego możliwość dochodzenia roszczeń od¬szkodowawczych, w Ministerstwie Sprawiedliwości nie są prowadzone prace legisla¬cyjne zmierzające do nowelizacji ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nie¬ważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz nie¬podległego bytu Państwa Polskiego.


Z upoważnienia Ministra Sprawiedliwości
Łukasz Rędziniak
Podsekretarz Stanu
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum