Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna porozumienie.forumoteka.pl
Opis Twojego forum
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

odp.M.Spr. na interp. 4716 posła A.Litwińskiego z 01.09.08

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Pon Wrz 08, 2008 3:42 pm    Temat postu: odp.M.Spr. na interp. 4716 posła A.Litwińskiego z 01.09.08 Odpowiedz z cytatem

RZECZPOSPOLITA POLSKA
MINISTER SPRAWIEDLIWOŚCI

Warszawa dnia 01.09.2008 r

DL-P-V-0700-30/08
BM-1-0700-412/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczpospolitej Polskiej


Szanowny Panie Marszałku !

W odpowiedzi na pismo z dnia 8 sierpnia 2008 r. (znak: SPS-023-4716/08), dotyczące interpelacji pana Posła Arkadiusza Litwińskiego w sprawie ewentualnej potrzeby nowelizacji ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą lutową”, uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko.
Na wstępie pragnę podkreślić, że ustawa lutowa od chwili uchwalenia była nowelizowana już siedem razy. Nowelizacje te znacząco poszerzyły jej zakres pod względem czasowym, terytorialnym i podmiotowym. Ostatnia nowelizacja, dokonana ustawą z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 191, poz. 1372), rozszerzyła zakres stosowania ustawy lutowej poprzez objęcie jej przepisami działalności niepodległościowej prowadzonej w okresie 1956 – 1989, a także osób, wobec których wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk nr 595 Sejmu V kadencji), jednym z założeń ustawy było umożliwienie uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia osobom represjonowanym w tym okresie za działalność opozycyjną. Ograniczenia dotyczące wysokości świadczeń uznano za konieczne, gdyż, jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego równowaga budżetowa

2
stanowi istotną wartość konstytucyjną, wymagającą uwzględnienia przy projektowaniu rozwiązań ustawodawczych.
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania orzeczenia albo decyzji. W razie śmierci tej osoby uprawnienie to przechodzi na małżonka, dzieci i rodziców. Oznacza to, że na małżonka, dzieci i rodziców przechodzi uprawnienie domagania się odszkodowania i zadośćuczynienia należnego osobie, wobec której stwierdzono nieważność skazującego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., WA 34/06). W myśl art. 8 ust. 1a ustawy lutowej odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z powyższych orzeczeń albo decyzji nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 25.000 zł, przy czym przepis ten nie ma zastosowania w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie była represjonowana z powodu działalności mającej miejsce przed dniem 31 grudnia 1956 r., a także w przypadku w którym w wyniku wykonania orzeczeń albo decyzji, o których mowa w art. 8 ust. 1, osoba poszkodowana poniosła śmierć (art. 8 ust. 1b i 1c ustawy lutowej).
Rozwiązania zawarte w przytoczonych wyżej regulacjach nie naruszają zasady równości wobec prawa określonej w art. 32 Konstytucji RP. Trybunał Konstytucyjny kilkakrotnie bowiem konstatował – w pełnej spójności z linią orzeczniczą Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – iż zasada równości wobec prawa jest stosowana sprawiedliwie wtedy, gdy zakłada równe traktowanie podmiotów takich samych pod względem cechy relewantnej do treści danego uregulowania. Natomiast dopuszcza się odpowiednio odmienne traktowanie podmiotów, które pod względem takiej cechy są zróżnicowane. Istotą konstytucyjnej zasady równości wobec prawa jest więc równe traktowanie, tj. według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminacyjnych, jaki i faworyzujących, wszystkich podmiotów, charakteryzujących się w równym stopniu daną cechą istotną (relewantną).

3
W konsekwencji oznacza to jednocześnie dopuszczalność zróżnicowania sytuacji prawnej różnych podmiotów. Dopiero jeżeli konkretna norma prawna traktuje odmiennie adresatów, którzy odznaczają się określoną cechą wspólną, można stwierdzić, iż doszło do naruszenia zasady równości wobec prawa.
Niemniej jednak, aby stwierdzić jednoznacznie, czy została naruszona zasada równości wobec prawa, należy określić krąg adresatów, do których odnosi się zasada równości, oraz ich sytuację faktyczną. Jeżeli w przyznawaniu uprawnień występują nieusprawiedliwione różnice, dopiero wówczas występuje sytuacja nierówności. Sprawiedliwość wymaga bowiem, żeby zróżnicowanie prawne podmiotów (ich kategorii) pozostawało w odpowiedniej relacji do różnic w ich sytuacji faktycznej. Określona w ten sposób sprawiedliwość rozdzielcza oznacza, iż równych traktować należy tożsamo, a podobnych należy traktować podobnie. Zasada równości wobec prawa daje się zatem wyrazić w formule, w myśl której nie wolno tworzyć prawa różnicującego sytuację prawną podmiotów, których sytuacja faktyczna jest taka sama.
W związku z powyższym mogą zachodzić przypadki, gdy odmienność potraktowania podmiotów odznaczających się określoną cechą wspólną będzie usprawiedliwiona. Argumenty uzasadniające odstępstwa od nakazu równego traktowania podmiotów podobnych muszą mieć:
1. charakter relewantny, a więc pozostawać w bezpośrednim związku z celem i zasadniczą treścią przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma, oraz służyć realizacji tego celu i treści; innymi słowy, wprowadzane zróżnicowania muszą mieć charakter racjonalnie uzasadniony;
2. charakter proporcjonalny, a więc waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie sytuacji adresatów normy, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostaną naruszone w wyniku nierównego potraktowania podmiotów podobnych;
3. pozostawać w związku z innymi wartościami, zasadami, czy normami konstytucyjnymi, uzasadniającymi odmienne potraktowanie podmiotów podobnych (por. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego: z 9 marca

4
1988 r. sygn. U. 7/87, OTK 1986-1995, t 1, poz. 1, z 20 grudnia 1994 r., sygn. K 8/94, OTK 1986-1995, t 5, 1994, cz. 2, poz. 43 i z 23 października 1995 r., sygn. 4/95, OTK 1986-1995, t 6, 1995, cz. 2, poz. 31 oraz wyroki TK: z 22 lutego 2005 r., sygn. K 10/04, OTK ZU nr 2A/2005, poz. 17, z 23 marca 2006 r., sygn. K 4/06, OTK ZU nr 3A/ 2006, poz. 32 oraz z 17 stycznia 2001 r., sygn. K 5/00, OTK ZU nr 1/ 2001, poz. 2).
Na tle stosowania ustawy lutowej nie może budzić wątpliwości, iż zakres świadczeń majątkowych ograniczony jest do represji związanych z wydanymi orzeczeniami, których nieważność stwierdzono w trybie przewidzianym ustawą oraz (po ostatniej nowelizacji) decyzji o internowaniu w stanie wojennym, a także z pozbawieniem życia lub wolności przez wymienione w ustawie organy bez zakończonego orzeczeniem postępowania. W orzecznictwie wskazywano wyraźnie, iż ustawa lutowa nie ma na celu doprowadzenia do zadośćuczynienia moralnego i materialnego za wszelkie formy represji wobec osób prowadzących działalność niepodległościową. Całokształt przepisów tej ustawy wskazuje, iż jej zakres ograniczony jest do wypadków prawnokarnej represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1994 r., sygn. I KZP 1/94).
Z powyższych względów nieobjęcie zakresem przedmiotowym i podmiotowym ustawy lutowej form represji wskazanych w przedmiotowej interpelacji nie powinno być odczytywane jako naruszenie zasady równości wobec prawa. Wymienione bowiem w interpelacji rodzaje represjonowania (np. zwolnienie z pracy - niekoniecznie na podstawie wypowiedzenia ze strony zakładu pracy) mają charakter odmienny od przypadków prawnokarnej represji określonych w ustawie lutowej. W związku z tym kolejna nowelizacja ustawy lutowej nie wydaje się być aktualnie konieczna.
Na marginesie należy podkreślić, iż osoby, z którymi stosunek pracy został rozwiązany w jakikolwiek sposób w związku z przekonaniami politycznymi czy religijnymi pracownika albo z jego przynależnością do związku zawodowego,

5
prowadzeniem działalności związkowej lub samorządowej w okresie od sierpnia 1980 r., albo uczestniczeniem w działalności związkowej prowadzonej w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 8 października 1982 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 1985 r. Nr 54, poz. 277, z późn. zm.), mogły korzystać (i wielokrotnie korzystały) z uprawnień zawartych w ustawie dnia 24 maja 1989 r. o przywróceniu praw pracowniczych osobom pozbawionym zatrudnienia za działalność związkową, samorządową, przekonania polityczne i religijne (Dz. U. Nr 32, poz. 172, z późn. zm.).
W odniesieniu natomiast do terminu określonego w art. 8 ust. 2c ustawy lutowej, należy zauważyć, że do tego terminu mają zastosowanie regulacje zawarte w art. 117 – 125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), gdyż przepis art. 8 ust. 1 ustawy lutowej stanowi podstawę cywilnoprawnego roszczenia odszkodowawczego. W konsekwencji oznacza to, iż określony w art. 8 ust. 2c ustawy lutowej roczny termin zgłoszenia żądania odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu internowania nie jest terminem prekluzyjnym (zawitym prawa materialnego), którego upływ powoduje wygaśnięcie roszczenia. Termin ten jest bowiem terminem przedawnienia w rozumieniu art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego, ze wszystkimi tego konsekwencjami określonymi w Kodeksie cywilnym. W przedstawionych warunkach, zgłoszenie żądania o odszkodowanie i zadośćuczynienie po upływie tego terminu prowadzi do oddalenia żądania w razie podniesienia przez prokuratora zarzutu przedawnienia i to pod warunkiem, że podniesienie tego zarzutu nie zostanie uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (por. Uchwały SN z: 30 września 1993 r., I KZP 7/93, OSNKW z 1993 r., nr 11-12, poz. 8, z 5 października 1995 r., I KZP 23/95, OSNKW 1995 r., Nr 11-12, poz. 73 i z 29 marca 2006 r., I KZP 1/06, OSNKW z 2006 r., nr 5, poz. 42 oraz postanowienie SN z 27 października 1992 r., WZ 163/92, OSNKW z 1993 r., nr 3-4, poz. 24).
Z wyrazami szacunku

Z upoważnienia
MINISTRA SPAWIEDLIWOŚCI
Zbigniew Wrona -Podsekretarz Stanu
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum