Admin Site Admin
Dołączył: 16 Cze 2008 Posty: 85
|
Wysłany: Pią Sty 09, 2009 11:58 am Temat postu: Jak powstał "Pogląd" |
|
|
Edward Klimczak
Jak powstał "Pogląd" i "Towarzystwo Solidarność"
O "Poglądzie" i "Towarzystwie Solidarność"
Źródło: Solidarność Walcząca, 25-lecie powstania. Wydanie jubileuszowe.
Natychmiast po ogłoszeniu stanu wojennego w dn. 13. grudnia 1981 roku podjąłem wraz z moimi studentami z Freie Universität Berlin akcje protestacyjne mające na celu obronę zdelegalizowanej "Solidarności" jak również jej internowanych działaczy. Rezultatem tych działań było utworzenie już w styczniu 1982 r. Komitetu Obrony Solidarności (KOS), a wkrótce poźniej wydawanie "Biuletynu Informacyjnego KOS", żródła niecenzurowanych wiadomości o wydarzeniach w kraju i oporze działaczy "Solidarności" zmuszonych do działania w konspiracji.
KOS troszczy się również o sprawy osobiste Polaków, którzy w Berlinie Zachodnim zostali zaskoczeni wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce. Służymy im radą i pomocą na miarę naszych możliwości: w 1983 r. KOS wydaje poradnik "Prawo azylu", ja sam zaś organizuję na Freie Universität bezpłatne kursy języka niemieckiego, troszczymy się także o pierwszych wydalanych z kraju działaczy "Solidarności". Już w styczniu 1982 r. rozpoczynamy wydawanie dwutygodnika „Biuletyn KOS”, przemianowanego w 1983 r. na „Pogląd”. Wówczas też Komitet Obrony Solidarności przekształca się w "Towarzystwo Solidarność”, organizację wyższej użyteczności publicznej działającej społecznie zgodnie z wymogami niemieckiego prawa, a "Biuletyn Informacyjny" zmienia szatę graficzną i nazwę na "Pogląd". Intensywnie wyspółpracujemy z podziemnymi strukturami niezależnych wydawnictw w Polsce, tzw. drugiego obiegu, szczególnie ze strukturami „SW” („Solidarności Walczącej”).
Do 1991 r. wydano w Berlinie Zachodnim około 180 numerów pisma i ponad 20 pozycji książ-kowych. Szereg wydań „Poglądu” pod tytułem „Meinung” ukazało się również w języku niemieckim. Ostatnie numery „Poglądu” wydawano w latach 1989-1990 Polsce w Warszawie, jednakże ze względu na blokadę kolportażu stwarzaną przez komunistyczną RSW Prasa-Książka „Ruch” wydawnictwo zostało zamknięte.
Ostatnie polityczne działania "Poglądu" to udział jego wydawcy w charakterze wiceprzewodniczą-cego Okręgu Wyborczego w Berlinie Zachodnim (ambasada PRL) w tzw. „kontraktowych” wyborach do Sejmu w czerwcu 1989 r. oraz wyborach prezydenckich w grudniu 1990 r.
Od latach 90-ch i do chwili obecnej wydawca Poglądu współpracuje z JOW-em, tj. ruchem Jednomandatowych Okręgów Wyborczych i jego moderatorem prof. Jerzym Przystawą z Wrocławia.
O "Poglądzie"
i "Towarzystwie Solidarność"
Od samego początku Komitet Obrony Solidarności skupiał się na dwu rodzajach działalności: pomocy działaczom „Solidarności”, represjonowanym w stanie wojennym oraz na informowaniu społeczeństwa i Polaków na Zachodzie o sytuacji w Polsce. E. Klimczak udzielał wywiadów w charakterze rzecznika „Solidarności” zachodnim mediom, organizował i współorganizował konferencje prasowe i demonstracje, również poza Berlinem, np. w Oslo z okazji wręczenia Wałęsie nagrody Nobla (5 tys. ulotek w jęz. norweskim) czy w Wiedniu (10.09.1983) podczas wizyty Papieża, współpracował z polską radiem „Wolna Europa” w Monachium. W Berlinie Zachodnim zorganizował m.in. (1983) wystawę dokumentacji i sztuki „Solidarności” (przy pomocy artysty malarza Andrzeja Piwarskiego) czy też międzynarodową konferencję CSSO (1998), tj. polonijnych organizacji wspierających „Solidarność”.
Przewodniczący "Towarzystwa Solidarność” E. Klimczak utrzymywał bliskie kontakty z rządem Polski na Emigracji w Londynie: w 1983 r. był mianowany przez prezydenta emigracyjnego rządu członkiem Rady Narodowej w Londynie. Członkowie rządu emigracyjnego przyjeżdżali na spotkania do Berlina Zachodniego. Współpracowano też krótko z francuskim związkiem zawodowym Force Ouvriere, który opiekował się więzionym w Polscie w 1982 r. Edmundem Bałuką, legendarnym przywódcą strajków na Wybrzeżu w 1970 r.
Tow. „Solidarność”—„Pogląd” było najsilniejszą organizacją polonijną i prosolidarnościową w Niemczech w latach 80-ych. Pomoc polskiemu podziemiu polegała na przemycie do Polski maszyn i materiałów drukarskich, sprzętu nasłuchowego, nadajników radiowych i telewizyjnych. Przez granicę przemycano też książki, nie tylko paryską „Kulturę” Jerzego Giedroycia czy własne wydawnictwa w miniwydaniach, ale też literaturę w języku rosyjskim i ukraińskim. Przerzuty dla Wydziału Wschodniego Solidarności Walczącej organizowane przez Kazimierza Michalczyka trwały do końca 1990 r. roku. Po 1989 r. utrzymywano nadal kontakt z Odziałem Poznańskim SW, a Leszek Kaleta obsługiwał „SW” we Wrocławiu.
W czasie stanu wojennego zachodnioberlińskie Tow. „Solidarność” — „Pogląd” udzielało pomocy finansowej i sprzętowej każdej polskiej organizacji, która o to prosiła.
„Pogląd” jako pismo miał licznych korespodentów w Polsce (piszących pod pseudonimami) , w wielu krajach Europy, w Ameryce i Australii. Do dwutygodnika „Pogląd” pisywali między innymi Władysław Bartoszewski, Romuald Szeremietiew, Marek Lenert, Wanda Falkowska, Andrzej Gebert i Maciej Rybiński, który przez prawie rok był redaktorem naczelnym pisma. Pierwsze kroki literackie czy dziennikarskie stawiali w „Poglądzie” esseista i pisarz Janusz Rudnicki oraz Piotr Kowalczuk, później korespondent BBC. Przez ponad dwa lata pracowali w „Poglądzie” Julita i Czesław Karkowscy, później i obecnie w nowojorskim „Nowym Dzienniku”.
Źródło: Solidarność Walcząca, 25-lecie powstania. Wydanie Jubileuszowe.
|
|