Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna porozumienie.forumoteka.pl
Opis Twojego forum
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Projekt Rządowy z 24.06.2008 -USTAWA KOMBATANCKA

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Sro Lip 16, 2008 2:02 pm    Temat postu: Projekt Rządowy z 24.06.2008 -USTAWA KOMBATANCKA Odpowiedz z cytatem

Projekt
z dnia 24 czerwca 2008r.


USTAWA

z dnia ........

o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych )



Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej uznają szczególne zasługi dla Polski tych wszystkich obywateli polskich, którzy walczyli o suwerenność i niepodległość Ojczyzny, nie szczędząc życia i zdrowia na polach walki zbrojnej - w formacjach Wojska Polskiego, armii sojuszniczych, a także w podziemnych organizacjach niepodległościowych, w działalności cywilnej i opozycyjnej, z narażeniem na represje.
Sejm i Senat stwierdzają, że władze III Rzeszy Niemieckiej, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i komunistyczny aparat władzy w Polsce są winne cierpień zadanych wielu obywatelom Państwa Polskiego ze względów narodowościowych, politycznych i religijnych. Spowodowały one śmierć wielu milionów, a dla wielu stały się przyczyną trwałej utraty zdrowia.
Uczestnikom walk o suwerenność i niepodległość Polski oraz ofiarom represji systemów totalitarnych należy się głęboki szacunek wszystkich rodaków oraz szczególna troska i opieka ze strony instytucji państwowych, jednostek samorządu terytorialnego i organizacji społecznych.
Dla oddania należnej czci, szacunku i sprawiedliwości wszystkim tym pokoleniom, które walczyły i działały na rzecz wolnej i suwerennej Polski w czasie I i II wojny światowej oraz w okresie sprawowania w Polsce władzy przez komunistów, przyczyniając się do odzyskania przez Polskę niepodległości,
oddając hołd wszystkim tym, którzy na różnych frontach walczyli o wolną Polskę,
a którzy po zakończeniu wojny, wierni swym ideałom, pozostali na obczyźnie, nie mogąc powrócić do zniewolonej Ojczyzny,
oddając hołd żołnierzom polskim, którzy po zakończeniu wojny pozostali na ziemiach należących w przeszłości do Państwa Polskiego, by dalej służyć sprawie Narodu Polskiego,
uznając, że bohaterska walka zbrojna i cywilna Polaków o wolność podczas II wojny światowej miała swoją kontynuację w szerokim oporze społecznym wobec dyktatury komunistycznej, bohaterskich wystąpieniach wolnościowych w latach 1956, 1968, 1970, 1976 i 1980, szczególnie zaś w działalności opozycyjnej mającej swe uwieńczenie w ruchu „Solidarność”, który doprowadził ostatecznie do odzyskania przez Polskę niepodległości, przyczyniając się do upadku komunizmu w Europie i na świecie,
uznając, że wyżej wymienione formy działalności były realizacją Testamentu Polski Walczącej,
uznając za symboliczne objęcie jednym aktem prawnym zaangażowanych w walkę
o niepodległość Ojczyzny oraz ofiar represji systemów totalitarnych,
Sejm i Senat uchwalają, co następuje:


Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa reguluje zasady przyznawania uprawnień:
1) kombatantom,
2) uczestnikom walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, zwanym dalej „innymi osobami uprawnionymi”
- jeżeli posiadają obywatelstwo polskie lub posiadały je w okresie prowadzenia działalności kombatanckiej, walki cywilnej, działalności opozycyjnej, bądź w okresie podlegania represjom systemów totalitarnych.
2. Uprawnienia przysługujące kombatantom i innym osobom uprawnionym obejmują:
1) uprawnienia pracownicze;
2) uprawnienia emerytalno - rentowe;
3) pomoc socjalną i inne uprawnienia.
3. Uprawnienia, o których mowa w ust. 2, nie przysługują osobie, która:
1) w okresie wojny 1939-1945 kolaborowała z hitlerowskim okupantem;
2) pełniła służbę w armii niemieckiej lub zadeklarowała odstępstwo od narodowości polskiej, jeżeli potem nie brała udziału w walce o niepodległość Polski;
3) w latach 1939-1941 kolaborowała z radzieckimi władzami okupacyjnymi;
4) w okresie od września 1939 r. do końca 1956 r. służyła w Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (NKWD) albo w innych organach represji Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) działających przeciwko Narodowi i Państwu Polskiemu;
5) w latach 1944-1956:
a) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w strukturach urzędów bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, a także w nadzorujących je komórkach jednostek zwierzchnich związanych ze stosowaniem represji wobec osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego, chyba, że przedłoży dowody, że do wymienionych organów została skierowana przez organizacje niepodległościowe lub była przez te organizacje zwerbowana w celu udzielenia im pomocy,
b) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w jednostkach organizacyjnych lub na stanowiskach związanych ze stosowaniem represji wobec osób podejrzanych lub skazanych za działalność podjętą na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego:
- w organach prokuratury i prokuraturze wojskowej,
- w sądownictwie powszechnym lub wojskowym,
- w służbie więziennej
chyba, że przedłoży dowody, że do wymienionych służb i organów została skierowana przez organizacje niepodległościowe lub była przez te organizacje zwerbowana w celu udzielenia im pomocy,
c) była zatrudniona, pełniła służbę lub funkcję w aparacie bezpieczeństwa publicznego poza strukturami urzędów bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa lub Informacji Wojskowej, jeżeli podczas i w związku z tą działalnością wykonywała zadania śledcze lub operacyjne związane bezpośrednio ze zwalczaniem organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego,
d) była funkcjonariuszem organów, jednostek organizacyjnych bądź wszelkich innych struktur Polskiej Partii Robotniczej lub Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, do których właściwości rzeczowej, terenowej i centralnej należał nadzór nad instytucjami, o których mowa w lit. a i b, bądź nad zadaniami, o których mowa w lit. c;
6) uchybiła godności obywatela polskiego, wykorzystując władzę otrzymaną od instytucji stosujących represje do ciemiężenia współwięźniów;
7) uchybiła godności obywatela polskiego, donosząc władzom komunistycznym
o osobach, o których mowa w art. 2, 3, 5 i art. 6 ust. 1;
8) dopuściła się zabójstwa lub innej zbrodni wobec osób cywilnych w okresie do dnia 31 grudnia 1956 r., w związku z działalnością kombatancką, za co została skazana prawomocnym wyrokiem sądu;
9) pełniąc w latach 1944 – 1956 służbę wojskową brała udział w zwalczaniu organizacji oraz osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego;
10) dopuściła się zbrodni określonych w art. 2 i 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r.
o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424, z późn. zm. ));
11) współpracowała z organami bezpieczeństwa państwa, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów
(Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm. )).

Art. 2. Kombatantami są osoby, które prowadziły działalność polegającą na:
1) uczestniczeniu, w ramach polskich formacji i organizacji wojskowych w I wojnie światowej, w powstaniach narodowych i walkach o odzyskanie lub utrzymanie terytoriów Państwa Polskiego,
2) pełnieniu służby wojskowej w Wojsku Polskim, w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych lub przy Armii Czerwonej podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach w okresie wojny 1939-1945,
3) pełnieniu w okresie wojny 1939-1945 służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich, których cele nie były wymierzone w suwerenność, niepodległość
i integralność terytorialną Państwa Polskiego,
4) pełnieniu w okresie wojny 1939-1945 służby wojskowej w armiach sojuszniczych, a także w innych niż polskie formacjach i organizacjach antyhitlerowskiego ruchu oporu, które nie prowadziły działań przeciwko ludności polskiej i polskim podziemnym formacjom wojskowym lub organizacjom niepodległościowym,
5) pełnieniu służby w polskich podziemnych formacjach wojskowych lub organizacjach niepodległościowych na terytorium Państwa Polskiego w jego granicach przed dniem 1 września 1939 r. oraz w granicach powojennych w okresie od wkroczenia armii ZSRR do końca 1956 r., jeżeli były to formacje lub organizacje stawiające sobie za cel niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego,
6) uczestniczeniu w walkach, w ramach służby w Wojsku Polskim lub Służbie Ochrony Kolei, z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz grupami Wehrwolfu,
7) uczestniczeniu w latach 1944-1945 w obronie ludności polskiej przed ukraińskimi nacjonalistami w ramach tzw. Niszczycielskich Batalionów („Istriebitielne Bataliony”) w województwach: lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim Państwa Polskiego w jego granicach przed dniem 1 września 1939 r.,
8) zaokrętowaniu w charakterze członków załóg na statku bandery polskiej lub bandery sojuszniczej, przeznaczonym do działań wojennych w okresie wojny 1939-1945,
9) uczestniczeniu we wrześniu 1939 r. w walkach o zachowanie suwerenności
i niepodległości Państwa Polskiego w zmilitaryzowanych służbach państwowych,
10) zbrojnym uczestniczeniu w walkach z oddziałami wojska i funkcjonariuszami aparatu bezpieczeństwa w trakcie wystąpienia o wolność i suwerenność Państwa Polskiego w Poznaniu w czerwcu 1956 r., skutkującym zatrzymaniem przez organy bezpieczeństwa
- zwaną dalej „działalnością kombatancką”.

Art. 3. Uczestnikami walki cywilnej lat 1914 – 1945, zwanymi dalej „uczestnikami walki cywilnej”, są osoby, które prowadziły działalność polegającą na:
1) pełnieniu funkcji cywilnych we władzach powstań narodowych oraz w administracji podziemnego Państwa Polskiego w okresie wojny 1939-1945;
2) prowadzeniu zorganizowanego i profesjonalnego tajnego nauczania dzieci i młodzieży w okresie wojny 1939-1945;
3) dawaniu schronienia osobom narodowości żydowskiej lub innym osobom, za których ukrywanie w okresie wojny 1939-1945, ze względu na ich narodowość lub działalność na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego - groziła kara śmierci;
4) uczestniczeniu w latach 1914-1945 w walkach o polskość Śląska, Wielkopolski, Ziemi Lubuskiej, Gdańska, Pomorza i Ziemi Kaszubskiej oraz Warmii i Mazur, a także innych ziem zagarniętych przez zaborców.

Art. 4. Do okresów działalności kombatanckiej, o której mowa w art. 2, lub walki cywilnej, o której mowa w art. 3, zalicza się również okres przebywania:
1) w niewoli lub obozach internowanych oraz w obozach podległych Głównemu Zarządowi do Spraw Jeńców Wojennych i Internowanych (GUPWI) NKWD, a od marca 1946 r. Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (MWD) ZSRR i obozach podległych Wydziałowi Obozów Kontrolno-Filtracyjnych NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR, spowodowanego działalnością kombatancką, o której mowa w art. 2;
2) w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady oraz w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa, a także w więzieniach i poprawczych obozach pracy oraz poprawczych koloniach pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych (GUŁag) NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR, a także w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski, spowodowanego działalnością,
o której mowa w art. 2 i 3.

Art. 5. 1. Działaczami opozycji wobec dyktatury komunistycznej, zwanymi dalej „działaczami opozycji”, są:
1) osoby będące przez co najmniej 12 miesięcy aktywnymi członkami nielegalnych organizacji istniejących w okresie od dnia 31 grudnia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r., których cele zmierzały do odzyskania niepodległości, suwerenności lub respektowania praw człowieka;
2) osoby, które w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 4 czerwca 1989 r. prowadziły w sposób zorganizowany systematyczną, inną niż kombatancka, trwającą co najmniej 12 miesięcy, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działalność na rzecz odzyskania niepodległości, suwerenności lub respektowania praw człowieka.
2. Za nielegalne organizacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie uznaje się organizacji niezależnego ruchu związkowego i niezależnego ruchu studenckiego w okresie od dnia 31 sierpnia 1980 r. do dnia ich rejestracji przed dniem 13 grudnia 1981 r.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wykaz nielegalnych organizacji istniejących w okresie od dnia 31 grudnia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r., których cele zmierzały do odzyskania niepodległości, suwerenności lub respektowania praw człowieka, a ich członkowie byli działaczami opozycji, mając na uwadze wyniki badań oraz wiedzę historyczną na temat tych organizacji.

Art. 6. 1. Za ofiary represji systemów totalitarnych uznaje się:
1) osoby, które w okresie wojny 1939 – 1945 i w okresie powojennym przebywały:
a) z przyczyn politycznych, narodowościowych, religijnych lub rasowych:
- w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady,
- w innych miejscach odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa,
- w innych miejscach odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa,
b) z przyczyn narodowościowych lub rasowych w gettach,
c) z przyczyn politycznych, religijnych lub narodowościowych:
- w więzieniach oraz poprawczych obozach pracy i poprawczych koloniach pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych (GUŁag) NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR,
- na przymusowych zesłaniach i deportacji w ZSRR,
d) w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Państwa Polskiego na mocy wyroków wydanych w latach 1944-1989, na podstawie przepisów wydanych przez władze polskie, przez sądy powszechne, wojskowe i specjalne albo w latach 1944-1989 bez wyroku, jednorazowo na okres dłuższy niż 48 godzin - za działalność polityczną bądź religijną, inną niż kombatancka, związaną z walką o suwerenność, niepodległość lub respektowanie praw człowieka,
e) w ośrodkach internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r.
o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z 1982 r. Nr 3, poz. 18 oraz z 1989 r.
Nr 34, poz. 178) za działalność związkową lub polityczną związaną z walką
o niepodległość i suwerenność;
2) osoby, które jako dzieci zostały odebrane rodzicom w celu poddania eksterminacji lub w celu przymusowego wynarodowienia;
3) osoby, które brały udział w latach 1956 – 1989 w zbiorowych wystąpieniach wolnościowych na rzecz odzyskania przez Państwo Polskie suwerenności, niepodległości i respektowania praw człowieka i w związku z tym, na skutek działania wojska, milicji i innych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, poniosły śmierć, doznały uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia na okres dłuższy niż siedem dni;
4) żołnierzy zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych;
5) żołnierzy z poboru w 1949 r., którzy byli wcieleni do ponadkontyngentowych brygad „Służba Polsce” i przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla i kamieniołomach;
6) żołnierzy przymusowo zatrudnianych w batalionach budowlanych w latach 1949-1959;
7) osoby, które w latach 1956 – 1989 brały udział w zbiorowych wystąpieniach wolnościowych na rzecz odzyskania przez Państwo Polskie suwerenności, niepodległości i respektowania praw człowieka i w związku z tym zostały z nimi rozwiązane umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
2. Za ofiary represji systemów totalitarnych nie uważa się żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojsk Ochrony Pogranicza odkomenderowanych w 1956 roku do kopalń węgla bez selekcjonowania politycznego określonego kategorią zastępczej służby wojskowej oraz żołnierzy, którzy w ramach werbunku ochotniczego zawarli umowę o pracę w górnictwie węglowym.

Art. 7. Prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wykaz:
1) obozów koncentracyjnych,
2) miejsc odosobnienia, w których warunki pobytu nie różniły się od warunków w obozach koncentracyjnych, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa,
3) miejsc odosobnienia, w których pobyt dzieci do lat 14 miał charakter eksterminacyjny, a osoby tam osadzone pozostawały w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa,
4) więzień, poprawczych obozów pracy i poprawczych kolonii pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych NKWD, a od marca 1946 r. MWD ZSRR
- w których okresy przebywania zalicza się do okresów działalności kombatanckiej, walki cywilnej lub osoby tam przebywające były ofiarami represji systemów totalitarnych, mając na uwadze wyniki badań oraz wiedzę historyczną na temat tych miejsc.


Art. 8. Okresy prowadzenia działalności i podlegania represjom, o których mowa w art. 2 – 5 oraz w art. 6 ust. 1, ustala się w miesiącach. W przypadku braku danych do ustalenia takiego okresu, przyjmuje się okres w wymiarze 1 miesiąca.


Rozdział 2

Uprawnienia pracownicze

Art. 9. 1. Okresy prowadzenia działalności i podlegania represjom, o których mowa w art. 2 - 5 oraz w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3-7 - zalicza się, na wniosek kombatanta i innej osoby uprawnionej, do okresu zatrudnienia, od którego zależy przyznanie lub wysokość świadczeń przysługujących pracownikom od pracodawcy.
2. W razie zbiegu okresów prowadzenia działalności i podlegania represjom z innymi okresami, które na mocy odrębnych przepisów umożliwiają przyznanie lub wpływają na wysokość świadczeń przysługujących pracownikom od pracodawcy, zaliczeniu podlega tylko jeden okres - dłuższy lub wybrany przez kombatanta lub inną osobę uprawnioną.

Art. 10. 1. Pozostającym w zatrudnieniu kombatantom i innym osobom uprawnionym zwiększa się przysługujący im urlop wypoczynkowy o 5 dni roboczych.
2. Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli kombatant lub inna osoba uprawniona korzysta z urlopu w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w ciągu roku.

Art. 11. 1. Rozwiązanie stosunku pracy z kombatantem i inną osobą uprawnioną w okresie 2 lat przed osiągnięciem wieku uprawniającego do wcześniejszego przejścia na emeryturę, o którym mowa w art. 15, może nastąpić po uprzednim uzyskaniu zgody starosty.
2. Nie jest wymagana zgoda starosty w przypadku kombatantów i innych osób uprawnionych:
1) zajmujących kierownicze stanowiska obsadzane w drodze powołania;
2) które spełniają warunki wymagane do uzyskania emerytury;
3) z którymi zostaje rozwiązany stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Rozdział 3

Uprawnienia emerytalno - rentowe


Art. 12. 1. Ofiarom represji systemów totalitarnych, które stały się niezdolne do pracy w związku z pobytem w miejscach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, przysługują świadczenia pieniężne i inne uprawnienia przewidziane w przepisach ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych i ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm. )), zwanej dalej „ustawą o inwalidach wojennych”, z wyłączeniem uprawnienia określonego w art. 23b tej ustawy.
2. Uprawnienia określone w Rozdziale 3 ustawy o inwalidach wojennych, na zasadach określonych w tej ustawie, przysługują członkom rodzin pozostałym po osobach, o których mowa w ust. 1, pobierających w chwili śmierci rentę z tytułu niezdolności do pracy.
3. Świadczenia pieniężne i inne uprawnienia przewidziane w przepisach ustawy
o inwalidach wojennych, na zasadach określonych w tej ustawie przysługują, również żołnierzom, którzy stali się niezdolni do pracy w związku z zatrudnieniem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6.

Art. 13. 1. Za niezdolność do pracy pozostającą w związku z pobytem w miejscach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, lub zatrudnieniem, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6, uważa się niezdolność do pracy będącą następstwem zranień, kontuzji bądź innych obrażeń lub chorób powstałych w związku z tym pobytem lub zatrudnieniem.
2. Związek zranień, kontuzji bądź innych obrażeń lub chorób z pobytem w miejscach,
o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, a także związek niezdolności do pracy z takim pobytem, ustala lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
3. Związek zranień, kontuzji bądź innych obrażeń lub chorób z zatrudnieniem w miejscach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6, ustala wojskowa komisja lekarska.
4. Stopień niezdolności do pracy, datę jej powstania oraz związek niezdolności do pracy z zatrudnieniem w miejscach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4-6, ustala lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub komisja lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie orzeczenia wojskowej komisji lekarskiej.

Art. 14. 1. Dokumentem potwierdzającym uprawnienia do świadczeń pieniężnych i innych uprawnień przysługujących osobom, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 3, jest legitymacja osoby represjonowanej wystawiona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
2. Legitymacja osoby represjonowanej podlega z dniem śmierci ofiary represji systemów totalitarnych anulowaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb wydawania i anulowania legitymacji osoby represjonowanej, dokumenty wymagane do wydania legitymacji osoby represjonowanej oraz wzór legitymacji osoby represjonowanej, kierując się koniecznością zapewnienia sprawnego postępowania przy wydawaniu legitymacji osób represjonowanych.

Art. 15. Kombatanci i inne osoby uprawnione urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. mogą, na swój wniosek, przejść na emeryturę po osiągnięciu 55 lat przez kobietę i 60 lat przez mężczyznę, jeżeli mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i co najmniej 25 lat dla mężczyzny.

Art. 16. 1. Kombatantom, uczestnikom walki cywilnej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, pobierającym emeryturę lub rentę albo uposażenie w stanie spoczynku bądź uposażenie rodzinne przysługuje dodatek kombatancki w wysokości 163,15 zł miesięcznie.
2. Dodatek kombatancki przysługuje również kombatantom, uczestnikom walki cywilnej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, którzy łącznie spełniają następujące warunki:
1) nie mają prawa do świadczeń rentowych lub emerytalnych ani prawa do uposażenia w stanie spoczynku albo uposażenia rodzinnego;
2) nie osiągają dochodów z tytułu pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub z tytułu działalności rolniczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników;
3) osiągnęły wiek 55 lat kobiety i 60 lat mężczyźni.
3. W razie zbiegu prawa do kilku świadczeń o charakterze emerytalno-rentowym lub zbiegu prawa do uposażenia w stanie spoczynku albo uposażenia rodzinnego z prawem do świadczeń o charakterze emerytalnym lub rentowym, przysługuje tylko jeden dodatek kombatancki.
4. Osobie uprawnionej jednocześnie do dodatku kombatanckiego, dodatku z tytułu tajnego nauczania na podstawie odrębnych przepisów, a także dodatku z tytułu pracy przymusowej po dniu 1 września 1939 r., określonego w przepisach ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70, poz. 416), przysługuje tylko jeden z tych dodatków - wyższy lub wybrany przez zainteresowanego.
5. Kwota dodatku kombatanckiego ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzona waloryzacja.
6. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, należną od tego terminu kwotę dodatku kombatanckiego.

Art. 17. 1. Kombatantom, uczestnikom walki cywilnej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, którzy nie mają prawa do emerytury, renty, uposażenia w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego i nie posiadają niezbędnych środków utrzymania, może być przyznana w drodze wyjątku:
1) emerytura, jeżeli osiągnęli wiek: 55 lat kobieta i 60 lat mężczyzna;
2) renta z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli została stwierdzona u nich całkowita niezdolność do pracy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do członków rodzin pozostałych po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, jeżeli spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej.
3. Emerytury i renty w drodze wyjątku przyznaje Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpowiednio w wysokości najniższej emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej określonej w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm. )), zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z FUS”.
4. Do emerytur i rent przyznanych w drodze wyjątku, o których mowa:
1) w ust. 1 - przysługuje dodatek pielęgnacyjny na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS i dodatek kombatancki;
2) w ust. 2 - przysługuje dodatek pielęgnacyjny i dodatek dla sieroty zupełnej, na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
5. W razie śmierci osób, o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje zasiłek pogrzebowy na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS.


Art. 18. 1. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, realizowanych przez właściwe organy rentowe, mają odpowiednio zastosowanie przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach, o których mowa w art. 16 i 17, kierując się koniecznością zapewnienia stosownej dokumentacji niezbędnej do sprawnego ustalania prawa do dodatku kombatanckiego oraz emerytur i rent przyznawanych w drodze wyjątku.

Rozdział 4

Pomoc socjalna i inne uprawnienia

Art. 19. Kombatanci i inne osoby uprawnione, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, korzystają z pierwszeństwa do opieki środowiskowej w miejscu zamieszkania, w uzyskaniu miejsc w domach pomocy społecznej, w szczególności w domach przeznaczonych dla kombatantów.

Art. 20. 1. Kombatantom i innym osobom uprawnionym, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej oraz w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych, może być przyznana pomoc pieniężna.
2. Pomoc pieniężna może być również przyznana na częściowe pokrycie kosztów zakupu wózka inwalidzkiego, sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych, dostosowanie pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju inwalidztwa oraz opłacanie pomocy pielęgnacyjnej.
3. Pomoc pieniężną w pierwszej kolejności przyznaje się osobom wymagającym takiej pomocy, które ukończyły 70 lat.
4. Pomoc pieniężna przysługuje również wdowom lub wdowcom - emerytom, rencistom, osobom pobierającym uposażenie w stanie spoczynku, uposażenie rodzinne lub inwalidom, pozostałym po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych.

Art. 21. 1. Pomoc pieniężna może być przyznana, jeżeli:
1) dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty odpowiadającej 250 % kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm. )), zwanej dalej „ustawą o pomocy społecznej”;
2) dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 250 % kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej;
3) zachodzi konieczność zakupu sprzętu rehabilitacyjnego ułatwiającego życie osobie całkowicie niezdolnej do pracy i do samodzielnej egzystencji – w przypadku gdy dochód na osobę nie przekracza kwoty odpowiadającej 400% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej;
4) osoba pobiera rentę inwalidy wojennego lub wojskowego - w przypadku gdy dochód na osobę nie przekracza kwoty odpowiadającej 400% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej.
2. Pomoc pieniężna jest przyznawana w formie:
1) pomocy doraźnej - jednorazowej:
a) w przypadku trudnej sytuacji materialnej, także w razie zaistnienia zdarzeń losowych - do wysokości 200 % kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej,
b) na częściowe pokrycie kosztów:
- zakupu wózka inwalidzkiego, sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych ułatwiających pracę i życie,
- dostosowania pomieszczeń mieszkalnych do rodzaju inwalidztwa
do wysokości 400% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej,
2) pomocy okresowej - do wysokości 150% kryterium dochodowego określonego
w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, miesięcznie, w szczególności na:
a) zaspokojenie potrzeb bytowych i ochronę zdrowia w przypadku długotrwałej choroby powodującej wzrost kosztów utrzymania, zakupu leków, środków opatrunkowych oraz dojazdów do zakładów opieki zdrowotnej na zabiegi medyczne i rehabilitacyjne,
b) usługi pielęgnacyjne niezbędne ze względu na wiek i stan zdrowia,
c) opłacenie lektora dla ociemniałych kombatantów będących inwalidami wojennymi, którzy wykonują pracę zawodową lub społeczną.
3. Pomoc pieniężną w formie okresowej wypłaca się do czasu ustania przyczyn, które stanowiły podstawę jej przyznania, jednak nie dłużej niż do końca terminu określonego w decyzji przyznającej tę pomoc.

Art. 22. 1. Pomoc pieniężna, o której mowa w art. 20, może być przyznana na wniosek kombatanta, innej osoby uprawnionej, wdowy lub wdowca - emeryta, rencisty, osoby pobierającej uposażenie w stanie spoczynku, uposażenie rodzinne lub inwalidy, pozostałych po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych, ich przedstawiciela ustawowego lub innej osoby, za ich zgodą.
2. Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej składa się w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osób, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 4. W przypadkach osób pobierających rentę inwalidy wojennego wniosek składa się w Związku Inwalidów Wojennych RP lub Związku Ociemniałych Żołnierzy RP.
3. Wniosek o przyznanie pomocy pieniężnej powinien wskazywać cel, na który pomoc pieniężna będzie przeznaczona.
4. Do wniosku o przyznanie pomocy pieniężnej dołącza się:
1) kserokopię:
a) zaświadczenia o uprawnieniach wydanego przez Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, zwanego dalej „Kierownikiem Urzędu” lub
b) zaświadczenia o uprawnieniach wydanego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w okresie od dnia 24 stycznia 1991 r. do dnia 1 sierpnia 1991 r., lub
c) zaświadczenia potwierdzającego prowadzenie działalności opozycyjnej lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, o których mowa w art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 7;
2) zgodę osoby, o której mowa w ust. 1;
3) dokumenty potwierdzające sytuację rodzinną i materialną oraz stan zdrowia, a w szczególności:
a) kserokopię orzeczenia o inwalidztwie, o niezdolności do pracy lub o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności,
b) kserokopię dowodu wypłaty emerytury lub renty,
c) kserokopię nakazu płatniczego podatku rolnego oraz zaświadczenie z urzędu gminy o ogólnej wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,
d) zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły lub szkoły wyższej oraz o otrzymywanym stypendium,
e) zaświadczenie pracodawcy o wysokości wynagrodzenia za pracę,
f) zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o braku możliwości zatrudnienia, wysokości pobieranego zasiłku dla bezrobotnych lub o braku uprawnień do zasiłku,
g) oświadczenie o wysokości dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
5. Kserokopie dokumentów potwierdza za zgodność z oryginałem notariusz, instytucja, która wydała dokument lub przyjmujący wniosek pracownik ośrodka pomocy społecznej lub związków, o których mowa w ust. 2.

Art. 23. 1. Działaczom opozycji oraz osobom, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, przysługuje świadczenie specjalne w wysokości 300 zł miesięcznie, jeżeli:
1) dochód osoby samotnie gospodarującej nie przekracza kwoty odpowiadającej 150 % kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej;
2) dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty odpowiadającej 150 % kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej.
2. Świadczenie specjalne przyznaje się na wniosek osoby, o której mowa w ust. 1, jej przedstawiciela ustawowego lub innej osoby, składany za zgodą tej osoby w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
3. Do wniosku o przyznanie świadczenia specjalnego dołącza się kserokopię zaświadczenia Kierownika Urzędu, potwierdzające prowadzenie działalności opozycyjnej lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, o których mowa w art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 7. Przepis art. 22 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
4. Świadczenie specjalne przyznaje się na okres 12 miesięcy, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek.
5. Kwota świadczenia specjalnego ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzona waloryzacja.

Art. 24. Do spraw związanych z przyznawaniem pomocy pieniężnej na zasadach, o których mowa w art. 21 i 22 oraz z przyznawaniem świadczenia specjalnego, stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 pkt 3, 10, 14 i 16, art. 8 ust. 3 - 6 i ust. 9 - 13, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 i 13, art. 100, art. 101 ust. 2, 3, 6 i 7, art. 104 i 105, art. 106 ust. 3-6, art. 107, art. 109 i art. 110 ust. 7 i 8 ustawy o pomocy społecznej.

Art. 25. 1. Kombatantom, innym osobom uprawnionym oraz wdowom lub wdowcom - emerytom, rencistom, osobom pobierającym uposażenie w stanie spoczynku, uposażenie rodzinne lub inwalidom, pozostałym po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych, na ich wniosek, w szczególnie uzasadnionych przypadkach Kierownik Urzędu może przyznać pomoc pieniężną na innych warunkach, niż określone w art. 21 ust. 1 i 2.
2. Do wniosku o przyznanie pomocy pieniężnej dołącza się stanowisko kierownika ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osób, o których mowa w ust. 1, zwanego dalej „kierownikiem”.
3. Stanowisko kierownika powinno zawierać informacje o sytuacji rodzinnej, materialnej oraz o pomocy udzielanej osobom, o których mowa w ust. 1, przez ośrodek pomocy społecznej, a także opinię co do zasadności przyznania pomocy pieniężnej.
4. W przypadku złożenia wniosku bez stanowiska Kierownik Urzędu występuje do kierownika o jego przesłanie.
5. Kierownik jest obowiązany przekazać stanowisko Kierownikowi Urzędu
w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia.
6. O przyznaniu pomocy pieniężnej Kierownik Urzędu informuje kierownika.
7. Przepisów ust. 2-6 nie stosuje się do wniosków składanych przez osoby zamieszkałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 26. 1. Ofiarom represji systemów totalitarnych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, przymusowo zatrudnianym w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych przysługuje jednorazowo odszkodowanie w wysokości:
1) 22.200 zł - jeżeli orzeczono na stałe inwalidztwo I grupy lub całkowitą niezdolność do pracy oraz do samodzielnej egzystencji;
2) 15.850 zł - jeżeli orzeczono na stałe inwalidztwo II grupy lub całkowitą niezdolność do pracy;
3) 9.510 zł - w pozostałych przypadkach.
2. Jednorazowe odszkodowanie przyznaje i wypłaca na wniosek ofiary represji systemów totalitarnych Prezes Państwowej Agencji Atomistyki.
3. Do wniosku o jednorazowe odszkodowanie dołącza się kserokopię zaświadczenia Kierownika Urzędu, potwierdzającego rodzaj i okres przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej, w latach 1949 – 1959, w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych. Przepis art. 22 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
Art. 27. Do postępowania w sprawie pomocy pieniężnej, świadczenia specjalnego oraz jednorazowego odszkodowania stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm. )).

Art. 28. Kombatantom i innym uprawnionym osobom, z wyjątkiem niepobierających świadczenia specjalnego działaczy opozycji i osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, przysługuje ulga w wysokości 50% przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej.

Art. 29.1. Kombatantom, uczestnikom walki cywilnej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, będącymi emerytami, rencistami, osobami niezdolnymi do pracy lub pobierającymi uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne przysługuje:
1) ulga w wysokości 37% przy przejazdach w komunikacji krajowej, na podstawie biletów jednorazowych:
a) środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego w klasie 1 i 2 pociągów
osobowych i pospiesznych oraz w klasie 2 pociągów innych niż osobowe i pospieszne,
b) środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej;
2) dodatek kompensacyjny w wysokości 15% dodatku kombatanckiego miesięcznie;
3) ryczałt energetyczny w wysokości 115,27 zł miesięcznie.
2. Ulga i świadczenia, o których mowa w ust.1, przysługują również:
1) kombatantom, uczestnikom walki cywilnej oraz ofiarom represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, które łącznie spełniają następujące warunki:
a) nie mają prawa do świadczeń rentowych lub emerytalnych ani prawa do uposażenia w stanie spoczynku albo uposażenia rodzinnego,
b) nie osiągają przychodów z tytułu zatrudnienia, służby, innej pracy zarobkowej albo pozarolniczej działalności, podlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz nie prowadzą działalności rolniczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników,
c) osiągnęły wiek: 55 lat kobieta i 60 lat mężczyzna;
2) wdowom lub wdowcom pozostałym po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych, z wyłączeniem osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 7, którzy są emerytami, rencistami, inwalidami lub pobierają uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne.
3. W przypadku zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia emerytalnego, rentowego, uposażenia w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego przysługuje jeden dodatek kompensacyjny i jeden ryczałt energetyczny.
4. Osoba uprawniona do ulgowego przejazdu w klasie 2 pociągów innych niż osobowe i pospieszne na podstawie biletów jednorazowych korzystająca z przejazdu w klasie 1 jest obowiązana do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2.
5. Kwota ryczałtu energetycznego ulega podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym jest przeprowadzona waloryzacja.
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje dokumentów poświadczających uprawnienia do korzystania z ulgowych przejazdów osób, o których mowa w ust. 1 i 2, z uwzględnieniem potrzeby identyfikacji osób uprawnionych do ulg.
Art. 30.1. Dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny, dodatek kompensacyjny przysługujące osobom otrzymującym:
1) emeryturę lub rentę, wypłacają organy i jednostki wypłacające emeryturę lub rentę;
2) uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne, wypłacają jednostki wypłacające te uposażenia.
2. W przypadku, gdy osoby pobierające uposażenie w stanie spoczynku lub uposażenie rodzinne są uprawnione także do pobierania emerytury lub renty, świadczenia, o których mowa w ust. 1, wypłaca właściwy organ rentowy.


Art. 31. 1. Dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny osobom, o których mowa w art. 16 ust. 2, wypłaca na ich wniosek, kwartalnie w trzecim miesiącu kwartału terenowa jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwa ze względu na miejsce zamieszkania tych osób, a w przypadku osób zamieszkałych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazana przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Wniosek powinien zawierać:
1) imię i nazwisko;
2) datę urodzenia;
3) adres zamieszkania;
4) numer ewidencyjny PESEL, a w przypadku jego braku, numer innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
5) adres lub numer rachunku bankowego, na które ma być doręczana lub dokonywana wypłata;
6) oświadczenie o niepobieraniu:
a) emerytury, renty, uposażenia w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego,
b) dodatku kombatanckiego, ryczałtu energetycznego oraz dodatku kompensacyjnego,
c) świadczenia pieniężnego przysługującego na podstawie odrębnych przepisów z tytułu pracy przymusowej lub innych represji;
7) oświadczenie o nieosiąganiu przychodów z tytułu zatrudnienia, służby, innej pracy zarobkowej albo pozarolniczej działalności, podlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz nie prowadzą działalności rolniczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników.
3. Do wniosku dołącza się kserokopię zaświadczenia o uprawnieniach wydanego przez Kierownika Urzędu lub przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w okresie od dnia 24 stycznia 1991 r. do dnia 1 sierpnia 1991 r. Przepis art. 22 ust. 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 32. 1. Wnioski o nadanie odznaczeń upamiętniających:
1) działalność na rzecz niepodległości i suwerenności Państwa Polskiego,
2) zasługi osób, które z narażeniem życia, zdrowia lub wolności ukrywały i ratowały osoby ścigane przez okupacyjne władze niemieckie lub sowieckie, a także przez polskie władze okresu powojennego do 1989 r. z powodu ich działalności na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego oraz z przyczyn narodowościowych, religijnych i rasowych,
3) zasługi osób, które brały udział we wszelkich formach oporu społecznego wobec dyktatury komunistycznej, także innych niż działalność określona w art. 6
- przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, z własnej inicjatywy lub na wniosek stowarzyszeń zrzeszających kombatantów, uczestników walki cywilnej, działaczy opozycji i ofiary represji systemów totalitarnych, Minister Obrony Narodowej lub Kierownik Urzędu, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
2. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień ministra właściwego do spraw zagranicznych do przedstawiania wniosków o nadanie tych odznaczeń.

Art. 33. Dzień 1 września jest Dniem Weterana.

Rozdział 5

Podmioty realizujące zadania


Art. 34. 1. Kierownik Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej.
2. Nadzór nad Kierownikiem Urzędu sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
3. Kierownika Urzędu powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Prezes Rady Ministrów odwołuje Kierownika Urzędu.
4. Stanowisko Kierownika Urzędu może zajmować osoba, która:
1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
2) jest obywatelem polskim;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6) posiada co najmniej 6 letni staż pracy, w tym co najmniej 3 letni staż pracy na stanowisku kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości Urzędu.
5. Informację o naborze na stanowisko Kierownika Urzędu ogłasza się przez umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem pracy wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
6. Termin, o którym mowa w ust. 5 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od dnia opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
7. Nabór na stanowisko Kierownika Urzędu przeprowadza zespół, powołany przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, liczący co najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które przeprowadzany jest nabór oraz kompetencje kierownicze.
8. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 7, może być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.
9. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 8, mają obowiązek zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko, uzyskanych w trakcie naboru.
10. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż trzech kandydatów, których przedstawia ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego.
11. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż trzech najlepszych kandydatów
uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w
ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
12. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa
Rady Ministrów. Informacja o wyniku naboru zawiera:
1) nazwę i adres urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3) imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu kandydata.
13. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.
14. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, określi organizację Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawnej i kompetentnej realizacji zadań na rzecz kombatantów i innych osób uprawnionych.

Art. 35.1. Przy Kierowniku Urzędu działa Rada do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, zwana dalej „Radą”, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach objętych działaniem Kierownika Urzędu.
2. Członkowie Rady są powoływani przez Kierownika Urzędu spośród kandydatów przedstawionych przez stowarzyszenia i organizacje kombatantów, uczestników walki cywilnej, działaczy opozycji oraz ofiar represji systemów totalitarnych.
3. Kadencja Rady trwa 4 lata.
4. Kierownik Urzędu może odwołać członka Rady w trakcie trwania kadencji po zasięgnięciu opinii Rady.
5. W przypadku odwołania bądź śmierci członka Rady Kierownik Urzędu, w trybie określonym w ust. 2, powołuje na jego miejsce nowego członka Rady.
6. W skład Rady wchodzi 16 członków, którzy pełnią swoją funkcję społecznie.
7. Kierownik Urzędu określi, w drodze zarządzenia, organizację i tryb pracy Rady.

Art. 36. Do zadań Kierownika Urzędu należy w szczególności:
1) współdziałanie z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego, organizacjami społecznymi, stowarzyszeniami kombatantów i innych osób uprawnionych w celu organizowania pomocy socjalnej oraz opieki zdrowotnej dla kombatantów i innych osób uprawnionych oraz członków ich rodzin;
2) organizowanie współpracy zagranicznej z rządowymi organami do spraw kombatantów i ofiar wojny, organizacjami kombatanckimi za granicą oraz uczestniczenie w pracach międzynarodowych organizacji kombatanckich;
3) prowadzenie badań socjologicznych w środowiskach kombatantów i innych osób uprawnionych;
4) podejmowanie inicjatyw i realizacja zadań związanych z kultywowaniem i upowszechnianiem tradycji walk o niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego oraz pamięci o ofiarach wojny i okresu powojennego;
5) wydawanie decyzji w sprawie prowadzenia działalności określonej w art. 2 i 3 lub okoliczności, o których mowa w art. 4-6 ust. 1, oraz decyzji w sprawie weryfikacji uprawnień kombatantów lub innych osób uprawnionych oraz wydawanie odpowiednich zaświadczeń osobom, którym przyznane zostały te uprawnienia;
6) współuczestniczenie w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w sprawach dotyczących kombatantów i innych osób uprawnionych;
7) podział środków finansowych na pomoc pieniężną;
8) przyznawanie pomocy pieniężnej w trybie art. 25.

Art. 37. 1. Do zadań wojewody należy w szczególności realizacja działań zmierzających do integracji środowisk kombatantów i innych osób uprawnionych i koordynacji ich działań.
2. Wojewoda współdziała przy realizacji swoich zadań z organizacjami społecznymi oraz stowarzyszeniami zrzeszającymi kombatantów i inne osoby uprawnione.
3. Do wypełniania zadań określonych w ust. 1 wojewoda może, w porozumieniu z Kierownikiem Urzędu, powołać pełnomocnika.

Art. 38. Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy ustalanie prawa i wypłata pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 20, oraz świadczenia specjalnego, o którym mowa w art. 23.

Art. 39. Do zadań Związku Inwalidów Wojennych RP oraz Związku Ociemniałych Żołnierzy RP należy ustalanie prawa oraz wypłata pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 20, osobom pobierającym rentę inwalidy wojennego.

Art. 40. Na wniosek działacza opozycji oraz ofiary represji systemów totalitarnych:
1) prezes sądu okręgowego potwierdza okoliczność, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1
lit. d, w przypadku przebywania na podstawie wyroku w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia na terytorium państwa polskiego jednorazowo na okres dłuższy niż 48 godzin;
2) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdza okoliczności, o których mowa:
a) w art. 5 ust. 1,
b) w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. d, w przypadku przebywania bez wyroku w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia na terytorium Państwa Polskiego jednorazowo na okres dłuższy niż 48 godzin,
c) w art. 6 ust. 1 pkt 2 i 7.

Rozdział 6

Zasady orzekania o uprawnieniach

Art. 41. 1. Uprawnienia określone w ustawie przysługują kombatantowi i innej osobie uprawnionej, która uzyska decyzję Kierownika Urzędu potwierdzającą prowadzenie działalności określonej w art. 2 i 3 lub okoliczności, o których mowa w art. 4-6 ust. 1, i brak przesłanek, o których mowa w art. 1 ust. 3 i art. 6 ust. 2.
2. Wniosek o potwierdzenie działalności lub okoliczności, o których mowa w ust. 1, składa się do Kierownika Urzędu.
3. Do wniosku dołącza się opinię stowarzyszenia właściwego dla określonego rodzaju działalności lub represji.
4. Stowarzyszenie jest obowiązane wydać opinię bez względu na fakt członkostwa kombatanta lub innej osoby uprawnionej w tym stowarzyszeniu.
5. Opinia stowarzyszenia nie jest wymagana w przypadku, gdy wydawane są decyzje i zaświadczenia o uprawnieniach wdów i wdowców – emerytów, rencistów, inwalidów, osób pobierających uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne, pozostałych po kombatantach, uczestnikach walki cywilnej oraz ofiarach represji systemów totalitarnych a zmarły małżonek lub małżonka posiadał potwierdzone uprawnienia.
6. W postępowaniu w sprawach osób, o których mowa w ust. 5, Kierownik Urzędu nie jest związany rozstrzygnięciem w sprawie małżonka lub małżonki tej osoby.
7. Kierownik Urzędu po potwierdzeniu działalności lub okoliczności, o których mowa w ust. 1, wydaje odpowiednie zaświadczenie.
8. Do postępowania w sprawie potwierdzenia działalności lub okoliczności, o których mowa w ust. 1 stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego.
9. W przypadku gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane Kierownikowi Urzędu, nie mają zastosowania terminy określone w przepisie art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego.

Rozdział 7

Źródła i sposób finansowania niektórych świadczeń


Art. 42. 1. Wydatki na:
1) pomoc pieniężną i świadczenie specjalne, wraz z kosztami ich obsługi, które mogą wynosić do 5 % otrzymanej dotacji na te świadczenia,
2) świadczenia, o których mowa w art. 12 i 17, dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny wraz z odsetkami za opóźnienie w ustaleniu prawa do nich lub ich wypłaty oraz koszty obsługi,
3) upamiętnianie i popularyzowanie historii walki o niepodległość i suwerenność, a także represji wojennych oraz okresu powojennego, w tym na działalność dokumentacyjną i wydawniczą
- są realizowane ze środków budżetu państwa.
2. Środki na upamiętnianie i popularyzowanie historii walk o niepodległość i suwerenność, a także represji wojennych oraz okresu powojennego, mogą otrzymywać także, na podstawie umów i porozumień zawartych z dysponentem części budżetowej - Kierownikiem Urzędu - jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty inne niż określone w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm. ) ).
3. Do wyłaniania podmiotów, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy działu II rozdziału 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
4. Gmina jest obowiązana do przedstawiania, za pośrednictwem wojewody, ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego sprawozdań rzeczowo-finansowych o zadaniach z zakresu świadczeń specjalnych zrealizowanych ze środków budżetu państwa.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzory i sposób sporządzania sprawozdań rzeczowo-finansowych o zadaniach z zakresu świadczeń specjalnych zrealizowanych ze środków budżetu państwa, uwzględniając terminy i sposób ich przedstawiania, mając na uwadze potrzebę ujednolicenia przekazywanych informacji.


Rozdział 8

Przepisy zmieniające, przejściowe i końcowe

Art. 43. W ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z późn. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 6 dodaje się art. 6a w brzmieniu:

„Art. 6a. Inwalidą wojennym jest również osoba, która została zaliczona do jednej
z grup inwalidów wskutek inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych, w czasie pełnienia służby w polskich podziemnych formacjach wojskowych lub organizacjach niepodległościowych na terytorium Państwa Polskiego w jego granicach przed dniem 1 września 1939 r. oraz w granicach powojennych, w okresie od wkroczenia armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich do końca 1956 r., jeżeli były to formacje lub organizacje stawiające sobie za cel niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego.”;

2) w art. 7 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) w związku z udziałem w ruchu podziemnym lub partyzanckim oraz pobytem w niewoli, w obozach koncentracyjnych, łagrach, na zesłaniach i deportacjach lub w więzieniach za udział w tym ruchu.”;

3) w art. 20 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Do okresów zatrudnienia, od których zależy przyznanie lub wysokość wszelkich świadczeń przysługujących pracownikom od pracodawcy, zalicza się również okresy służby i działalności, o których mowa w art. 6a i 8.”;

4) w art. 24:
a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) osobach służących w formacjach i organizacjach wymienionych w art. 6 i 6a, którzy polegli w walce z wrogiem lub zmarli wskutek następstw zranień, kontuzji i innych obrażeń lub chorób doznanych w okolicznościach określonych w art. 7,”,
b) w ust. 2 pkt 3 lit. a otrzymuje brzmienie:
„ a) osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 1, w chwili powołania jej do służby wojskowej lub wstąpienia do organizacji,”.


Art. 44. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, Nr 67, poz. 411 i Nr 70 poz. 416) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 25 w ust. 2a pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) działalności kombatanckiej, opozycyjnej, uczestnictwa w walce cywilnej i podlegania represjom, o których mowa w ustawie z dnia ...... o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych (Dz. U. Nr…, poz… ),”;

2) w art. 33 w ust. 4 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej pobytem w miejscach, o których mowa w art. 4 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 4-6 ustawy z dnia ...... o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych,”.

Art. 45. W ustawie z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149, z późn. zm. )) w art. 8 ust. 2a otrzymuje brzmienie:

„2a.Uprawnienia określone w ust. 1 przysługują również osobom represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organy pozasądowe, działające na obecnym terytorium Polski w okresie od dnia 1 lipca 1944 r. do dnia 31 grudnia 1956 r. oraz na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, w okresie od dnia
1 stycznia 1944 r. do dnia 31 grudnia 1956 r., za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności. Żądanie odszkodowania
i zadośćuczynienia należy zgłosić w sądzie okręgowym, w którego okręgu zamieszkuje osoba składająca żądanie, a w przypadku gdy osoba składająca żądanie nie zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, żądanie należy zgłosić w Sądzie Okręgowym w Warszawie; sądy te są właściwe do rozpoznania sprawy. Przepis art. 1 ust. 3 stosuje się odpowiednio, zaś przepisy art. 9-11 nie mają zastosowania.”.



Art. 46. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm. ) ) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 5a w pkt 22 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 23 w brzmieniu:
„23) ustawie o kombatantach - rozumie się przez to ustawę z dnia ..... o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych
(Dz. U. Nr..., poz…).”;
2) w art. 21 w ust. 1:
a) pkt 25 otrzymuje brzmienie:
„25) ryczałt energetyczny przyznany na podstawie przepisów ustawy
o kombatantach,”,
b) pkt 25a otrzymuje brzmienie:
„25a) dodatek kompensacyjny przyznany na podstawie przepisów ustawy
o kombatantach,”,
c) po pkt 25b dodaje się pkt 25c w brzmieniu:
„25c) świadczenie specjalne przyznane na podstawie przepisów ustawy
o kombatantach,”,
d) w pkt 27 uchyla się lit. b,
e) po pkt 27 dodaje się pkt 27a w brzmieniu:
„27a) doraźna lub okresowa pomoc pieniężna przyznana na podstawie przepisów ustawy o kombatantach,”,
f) uchyla się pkt 63.

Art. 47. W ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440,
z późn. zm. )) w art. 7 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) ustawa z dnia ...... o uprawnieniach kombatantów, uczestników walki cywilnej lat 1914 – 1945, działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej oraz niektórych ofiar represji systemów totalitarnych (Dz. U. Nr…, poz… ).”.

Art. 48. W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm. )) w art. 31 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego sprawuje nadzór nad Kierownikiem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.”.

Art. 49. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Sławomir Karpiński



Dołączył: 23 Cze 2008
Posty: 149

PostWysłany: Sro Lip 16, 2008 2:31 pm    Temat postu: Kolejny projekt Odpowiedz z cytatem

Mam nadzieję , że jest to ostatni projekt rządowy. Z podanych informacji od autorów, najdalej do dwóch tygodni i będzie uchwalony przez rząd.
Niestety kolejna wersja ogranicza wysokość dodatku z 400 zł na 300 zł.
Niestety projekt pomija wiele grup osób . Wiele wskazówek, kogo omija - w piśmie do Premiera z dn 14.07.08.
Oczekuję, na zgłaszanie realnych poprawek, do zespołu d/s prawnych.
nieobecni nie mają racji.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum porozumienie.forumoteka.pl Strona Główna -> Komunikaty zespołu ds. prac nad ustawą Kombatancką Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum